Gün: 6 Ocak 2023

Laçin Yolu'ndaki protesto eylemi ilk ayına yaklaşıyor. Ermeni yetkililer, Ermeni ayrılıkçılar ve dünyadaki Ermeni lobisi, yoldaki harekat nedeniyle çeşitli devlet ve uluslararası kuruluşlar aracılığıyla var güçleriyle Azerbaycan'a baskı yapmaya çalışsalar da, bunun gibi yanlış bilgiler yaymalarına rağmen sonuç alamadılar. "yol kapandı", "hastalarımız ilaçsız kaldı", "Karabağ Ermenileri aç" gibi. Fransız siyasi çevrelerinin Azerbaycan'a yönelik çabaları da sonuç vermedi.

Eylemin temel amacı, işgal altındaki altın ve bakır yataklarının izlenmesini sağlamaktır. Bu başarılamadı. Böyle bir durumda “eylem ne kadar sürecek” sorusu gündeme gelmiştir. Bu sorunun birkaç cevap seçeneği vardır:

İlk seçenek: Karabağ'daki Ermeni ayrılıkçılar, altın ve bakır yataklarında Azerbaycanlı yetkilileri izlemek zorunda kalıyor. Bu durumda Azerbaycan yetkilileri mevduatları denetliyor ve yoldaki protesto durduruluyor. Ancak konu denetleme ile bitmeyecek, devletin tarlaları ve elde edilen gelirleri kontrol etmesi konusu gündeme gelecektir.

İkinci seçenek: Karabağ'daki Ermeni ayrılıkçılar, Azerbaycanlı yetkililerin izlenmesine izin vermiyor ve protesto süresiz olarak devam ediyor.

Üçüncü seçenek: Azerbaycan'ın amacı sadece mevduatların izlenmesi değil. Bir diğer hedef ise Ermenistan ile Karabağ'ı birbirine bağlayan yolun kontrolünü ele geçirmek. Bir süre sonra çevrecilerin eylemi durdurulursa, aktivistlerin yerine Azerbaycan ordusu yolun o kısmına karakol kurarak Karabağ'a giren ve çıkan araçları kontrol etmeye başlayacak. Bu 9 Kasım 2020 açıklamasıyla çelişmiyor, yol kapalı değil, Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü ve egemenliği içinde kontrol ediliyor.

"Atlas" Araştırma Merkezi

Şotlandiyada müstəqillik haqqında referendum 2014-cü ilin sentyabr ayında keçirilib. Referendumun nəticəsinə görə şotlandiyalıların yarıdan çoxu müstəqlliyə deyil, Böyük Britaniyanın tərkibində qalmağa səs veriblər. Buna baxmayaraq, Şotlandiyada millətçi qruplar müstəqillik ideyasından imtina etməyiblər. Böyük Britaniyanın Avropa İttifaqından ayrılması bir qrup şotlandiyalının xoşuna gəlməyib.

Şotlandiya millətçiləri yeni referendum tələb edirlər. Böyük Britaniyada ehtiyat edirlər ki, yeni referendumda nəticə fərqli ola bilər və Şotlandiya əhalisinin yarıdan çoxu bu dəfə müstəqilliyə səs verə bilər. London başqa bir amildən də ehtiyat edir.

Şotlandiya müstəqillik qazanarsa Rusiya və Çin bundan öz məqsədləri üçün istifadə edəcəklər. Bəzi ingilis ekspertlərin sözlərinə görə, Şotlandiya müstəqllik qazandıqdan sonra böyük şirkətlər Şotlandiyanı tərk edəcəklər. Bu halda Şotlandiyanın iqtisadi dəstəyə və kreditlərə ehtiyacı olacaq. Rusiya və Çin Avropada yeni tərəfdaş qazanmaq üçün Şotlandiyaya iqtisadi dəstək vədi verəcəklər. Moskva və Pekin Qərbin müxtəlif sanksiyaları ilə üz-üzədirlər. Buna baxmayaraq, həm Rusiyanın, həm də Çinin kifayət qədər maliyyə resursları var və onlar bu resurslarla tərəfdaşlarının sayını artırmaq istəyirlər. Buna görə də Moskva və Pekin diqqətlərini müstəqil Şotlandiyaya yönəldəcəklər.

London Şotlandiyanın müstəqilliyinin əleyhinədir və yeni referendum istəmir. Ancaq Böyük Britaniyada müxtəlif ssenarilər barədə düşünür və təhlükələrlə üzləşməməyə çalışırlar. Belə bir təhlükədən biri Putin Rusiyası və kommunist Çinin tərəfdaşı ilə qonşu olmaqdır.

"Atlas" Araştırma Merkezi