Gün: 8 Şubat 2023

Azerbaycan'a provokasyon mu planlanıyor?

Ermenistan, İran veya Rusya, Türkiye'deki depremi kullanarak Azerbaycan'a karşı bir tür provokasyona neden olabilir mi?

Bu soru önem kazandı çünkü Ermenistan'daki bazı aptallar "Türkiye'deki zor durumu Azerbaycan'ın mevzilerine saldırmak için kullanalım" görüşünü dile getirdi. Zalimler, Azerbaycan'ın tek başına Ermenistan'ı cezalandırabileceğini anlamıyorlar. Öte yandan Azerbaycan'a Rusya veya İran yönünden bir tehdit olursa Türk ordusu mevcut zorluklara rağmen seyirci kalmayacaktır. Türkiye'de sonuçları ağır olan bir deprem olmasına rağmen ordu hala orada. Bunu Rusya ve İran'da anlamadılar ve birkaç Ermeni "rüyalarından" bahsediyor. Türkiye'de meydana gelen depremden birkaç saat sonra Azerbaycan ordusunun Kelbecer istikametinde askeri tatbikatı yapıldı. Sabotaj düşünenlere bizi test etmeyi düşünmemeleri mesajıydı.

 

Zelenski bu dəfə Londonu seçib

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski müharibə başlayandan sonra ikinci dəfə ölkə hüdudlarını tərk edib. Birinci dəfə o ABŞ-a səfər edərək bu ölkənin prezidenti Co Baydenlə görüşdü, Konqresdə alovlu nitq söylədi. Zelenski bu dəfə Londona gedib, baş nazir Rişi Sunakla görüşüb və Böyük Britaniya parlamentində çıxış edib. Ukrayna prezidentinin Böyük Britaniyanı seçməsi təsadüfi deyil

Zelenski Vaşinton və Londona səfərlərə ona görə üstünlük verib ki, Ukraynaya əsas hərbi yardım bu iki ölkədən gəlir. Zelenski çıxışında ingilislərə minnətdar olmaqla yanaşı, hərbi yardımın artırılması xahişini təkrarladı. Həqiqətən cəbhə bölgəsində vəziyyət ağırdır, Rusiya genişmiqyaslı yeni hücuma hazırlaşır. Bu hücumun qarşısını almaq və əks-hücuma keçmək üçün Ukraynanın daha çox hərbi texnikaya – tanklara, təyyarələrə və artilleriya qurğularına ehtiyacı var.

 

Gürcüstan vasitəçi ola bilərmi?

Avropa İttifaqının Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi Toivo Klaar Gürcüstanın televiziya kanalına müsahibəsində deyib ki, Avropa İttifaqı İrəvan və Bakı arasında danışıqlarda Tbilisinin vasitəçiliyini dəstəkləyir. Avropa İttifaqının nümayəndəsi əsaslandırması tam məntiqidir: “Coğrafiya nöqteyi-nəzərindən Gürcüstan çox əlverişlidir, qonşu ölkələrdən bura tez və asanlıqla gələ bilərsiniz. Bundan əlavə, məntiqlidir ki, eyni məkanda – Cənubi Qafqazda yerləşən üç ölkə eyni məkanda məsələn, nəqliyyat, enerji, ətraf mühitin mühafizəsi və s. sahələrdə əməkdaşlıq imkanları tapmağa çalışmalıdır”.

Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Tbilisinin vasitəçiliyinə tərəfdardır və bu mövqeyini gürcü rəsmilərə də bildirib. Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyandan isə xəbər yoxdur. Tbilisi uzun müddətdir ondan cavab gözləyir. Moskva və Brüsseldə görüş keçirməkdənsə sülhdə və əməkdaşlıqda daha çox marağı olan Tbilisdə görüş keçirmək hamı üçün faydalıdır. Azərbaycan və Ermənistan danışıqlar aparmaq üçün daimi işçi komissiya yarada da bilər və həmin qrupun daimi müzakirə yeri kimi Tbilisi seçilə bilər. Brüssel və Vaşinqton da Tbilisinin vasitəçiliyini dəstəkləyir. Bu Kremlin xoşuna gəlməyəcək, ancaq Bakı və İrəvan Tbilisinin üzərində dayanandan sonra Moskva Gürcüstanın vasitəçiliyinə mane ola bilməyəcək.

 

Ruben Vardanyanı Moskvaya niyə çağırıblar?

Sentyabr ayında Ruben Vardanyanı Qarabağa göndərən Moskva onun geri qaytarılıb-qaytarılmamasına da qərar verəcək. Vardanyan müstəqil fiqur deyil, Rusiya xüsusi xidmət strukturları onun Rusiyadakı maliyyə vəsaitlərinə və daşınmaz əmlakına nəzarət edirlər. Onu Rusiya vətəndaşlığından məhrum etdikləri kimi, lazım bildikləri halda vətəndaşlığa bərpa edə də bilərlər. Ruben Vardanyanın hazırda Moskvada olduğu bildirilir, məsləhətləşirlər. Əgər Vardanyanı yenidən Laçın yolu ilə Rusiya hərbi kontingentinin nəqliyyat vasitələrində gizli şəkildə Xankəndinə göndərsələr, demək bu separatçı aranı qatmaq üçün Moskvaya hələ Azərbaycan ərazisində lazımdır.

 

Himalay dağlarında yeni gərginlik gözlənilir

Qərb mətbuatında beynəlxalq aləmə 2023-cü ildə problem yaradacaq münaqişələr barədə məqalələrin sayı artıb. Bu münaqişələrdən biri kimi Çin-Hindistan sərhədində gərginliyin artacağı da göstərilib. Müxtəlif illərdə Çin-Hindistan sərhədində toqquşmalar olub. Bu toqquşmalar sırasında hər iki tərəf itki veriblər. Sərhədin dağlıq hissəsi ən gərgin bölgələrdəndir.

Hindistanda hesab edirlər ki, iki ölkə sərhədçiləri arasında Himalay bölgəsində yenidən toqquşma ehtimalı var. Çin sərhədin bu hissəsində hərbi varlığını gücləndirir, sərhədə dağ yolları inşa edir. Hindistanda hazırlanan hesabatlarda toqquşmaların intensivləşəcəyi proqnozlaşdırılır.

Bu toqquşmalar zamanı Çin hərbçilərin irəliləyə biləcəyi vurğulanıb. Çin sərhədin dağlıq hissəsini Hindistanın içərilərinə doğru çəkməyə çalışır. Sərhədin dağlıq hissəsələri bufer bölgə sayılır.

Çin-Hindistan sərhədinin uzunluğu 3 min 500 kilometrə yaxındır. Sərhədin dağlıq hissəsindəki mübahisə 1950-ci illərdən davam edir. 2020-ci ilin yay aylarında toqquşma zamanı 24 hərbçi həlak olub. Gərginliyin artmaması üçün hər iki ölkənin hərbçiləri və diplomatları şifahi razılıq əldə ediblər. Ancaq şifahi razılaşma müvəqqətidir. Təsadüfi deyil ki, iki il sonra sərhəddə yeni toqquşma baş verib. Doğrudur, bu zaman tərəflər itki verməyiblər, ancaq münaqişənin gələcək illərdə davam edəcəyi qorxusu var.

Maraqlıdır ki, Çin və Hindistan müxtəlif platformalarda əməkdaşlıq edirlər. Misal üçün Çin və Hindistan həm Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının, həm də BRİKS-in (Braziliya, Rusiya, Hindistan, Çin və Cənubi Afrika Respublikası) üzvləridirlər. Buna baxmayaraq, Hindistanda min nəfər arasında aparılan sorğu zamanı 43 faiz hindlinin ölkələri üçün Çini ən böyük təhlükə kimi qiymətləndiriblər.

"Atlas" Araştırma Merkezi

 

Hakkımızda

"Atlas" Araştırma Merkezi, 2003 yılında bir grup siyasi uzman tarafından Bakü'de kuruldu. Merkezin başkanı siyasi analist Elkhan Şahinoğlu.

Tezgah

Giriş yapmak
Bugün
Umumi 268820
tr_TRTR