Gün: 10 Şubat 2023

İran da Paşinyan'a yük oldu

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın mantığına göre, Erivan yetkilisi Rusya ve Toplu Güvenlik Antlaşması Örgütü gözlemcileri nedeniyle Azerbaycan ile temas hattında yer almayı kabul etmedi, böylece 1) ABD ile ilişkiler ve Avrupa Birliği zarar görmeyecek; 2) Batı, Ermenistan'ın Rusya ile ortak temas hattında Azerbaycan'a karşı provokasyonlar yapacağı suçlamalarına maruz kalmamalıdır.

Paşinyan'ın bu açıklaması Rusya'nın ilgi alanından uzaklaşıyor demektir. Bu açıklamadan birkaç hafta önce "Ukrayna'da savaş yürüten Rusya'nın Ermenistan'daki askeri varlığı (askeri üslerinin varlığı) Ermenistan için tehdittir" cümlesini kullanmıştı. Paşinyan'ın bu tür açıklamaları Kremlin'i açıkça rahatsız ediyor. "Azerbaycan, Ermenistan'ın işgal ettiği toprakları özgürleştirdi" ifadesini ilk kez Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un kullanması tesadüf değil.

Paşinyan, Azerbaycan'a karşı mücadelede Batı'nın desteğini almak için Rusya ile ilişkilerinde mesafe koymaya başladı. Paşinyan da aynı mantıkla İran'dan uzak durmaya çalışmalıdır. Ukrayna'da saldırgan bir savaş yürüten Rusya ile ittifak, Ermenistan'ın Batı'daki imajına bir darbeyse, yaptırımlar altındaki teokratik İran ile yakınlaşma da Erivan'ın Washington ile ilişkilerinde sorun yaratabilir. ve Brüksel. Belki de bu nedenle Ermenistan Meclis Başkanı Alen Simonyan, İran'ın Ermenistan'a verdiği desteğin Ermenilere olan büyük sevgisinden kaynaklanmadığını söyledi: “İran jeopolitik değişikliklerin kabul edilemez olduğunu ilan ettiğinde, bunu öncelikle kendisi için yapıyor. "İran, ulusal çıkarları doğrultusunda silah satıyor ve taşıyor."

Bu yeni bir itiraf. Dolayısıyla İran ile ittifak Ermenistan için de bir yük. Tahran, Erivan'ın dış politikasını düzeltmesinden rahatsız olacak. Fransız gözlemcilerin de yer alacağı Avrupa Birliği heyetinin Azerbaycan temas hattı boyunca İran'a yakın bir bölgede yer alması Tahran'ın çıkarlarına aykırıdır. İranlı yetkililer, diplomatlar, din adamları ve generaller tarafından defalarca yapılan bir açıklama olan "Bölge ülkelerinin ilişkilerindeki sorunların çözümüne yabancı ülkeler müdahil olmamalıdır". Tahran'ın yaklaşımının aksine İrevan, İran'a yönelik yaptırımların sıkılaştırılması işine dahil olan Fransa'yı bölgeye getiriyor.

 

Vaşinqton 2025-ci ilə hazırlaşır

ABŞ-ın müxtəlif dairələri Çinlə müharibə ssenarisini real hesab edirlər. Bunun 2025-ci ildə baş verəcəyini ehtimal edənlər var. Amerikalı konqresmenlər arasında da müharibə ehtimalını yüksək hesab edənlər az deyil. Respublikaçı konqresmenlər hazırki prezident Co Baydenin Çinlə müharibə aparmaq üçün zəif lider kimi dəyərləndirirlər. Onlar düşünürlər ki, Bayden Pekinlə yumşaq davranır. Ağ Ev bu ehtimallara reaksiya vermir. Pekində isə bu cür ehtimalları təxribat kimi qiymətləndirirlər.

Niyə məhz 2025-ci ildə toqquşma ehtimalı irəli sürülür?

2024-cü ildə ABŞ-da və Tayvanda prezident seçkiləri keçiriləcək. Vaşintonda bəziləri düşünür ki, Çin lideri Si Tsinpin yaranan boşluqdan təzyiqi artırmaq üçün istifadə etməyə çalışacaq. ABŞ-da prezident kampaniyası və andiçmə mərasimi zaman alacaq. ABŞ-da yeni prezidenti işə başlayana qədər Pekin Tayvanla bağlı qəti addımlar atacaq.

Çinli ekspertlər müharibə ssenarilərinə Çində nəşr olunan ingilis dilli “Global Times” qəzetindəki yazıları vasitəsilə cavab veriblər. Çinli ekspertlər Vaşintondakı siyasi dairələrin iki ölkə arasındakı münasibətləri qəsdən gərginləşdirdiklərini bildiriblər. Çin Xarici İşlər Nazirliyinin nümayəndəsi Mao Nin də Pekinin müharibəyə başlamaq haqqında Vaşintonda səslənən fikirləri qəti şəkildə rədd edib.

Vaşinqtonda və Avropa paytaxtlarında Çinin Rusiya ilə yaxınlaşmasından da nahatlıq artıb. Tokio da nahatdır. Yaponiyanın baş naziri Fumio Kisido NATO baş katibi Yens Stoltenberqlə görüşündə Yaponiya sahilləri yaxınlıqlarında Çin-Rusiya hərbi təlimlərinin artmasından narahatlığını səsləndirib. NATO baş katibi Çinin Asiya bölgəsində artan hərbi fəallığını təhlükə kimi qiymətləndirib.

Fərqli düşünənlər də var. Misal üçün Münhen Təhlükəsizlik Konfransının rəhbəri Kristof Heusgen Putinin nüvə silahından istifadə edəcəyi halda Kremlin Çinin dəstəyini itirəcəyi qənaətindədir. O hesab edir ki, Çinsiz Putin tək olacaq. Ona görə də Putin nüvə silahından istifadədən çəkinəcək.

"Atlas" Araştırma Merkezi

 

Hakkımızda

"Atlas" Araştırma Merkezi, 2003 yılında bir grup siyasi uzman tarafından Bakü'de kuruldu. Merkezin başkanı siyasi analist Elkhan Şahinoğlu.

Tezgah

Giriş yapmak
Bugün
Umumi 268864
tr_TRTR