İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Amir Abdullahian, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile Moskova'da yaptığı görüşmenin ardından düzenlediği basın toplantısında, Güney Kafkasya'daki sorunların "3+3" platformu üzerinden çözülmesi gerektiğini söyledi. Bu platform, İkinci Karabağ Savaşı'ndan sonra Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından önerilmiş ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından desteklenmiştir. Ancak savaş sonrası dönemde İran'ın Azerbaycan'a yönelik artan provokasyonları “3+3” platformuna darbe vurdu. İran, Azerbaycan ile ilişkileri gerginleştirmeye devam ederse, ikili diyalog sıfıra indirilirse, iki ülkenin ortak platforma katılımı da sıfıra inecek demektir. Tahran bölgesel işbirliğinden söz etse de “3+3” platformunu gömmek üzere. İranlı bakan bölge sorunlarının "3+3" platformu çerçevesinde çözülmesi gerektiğini söylüyor. Neden Ermenistan ve İran ile Karabağ meselelerini birlikte çözelim? Tahran fanteziyle meşgul.
Putin, Hitler'in hatasını tekrarladı
Azerbaycan'ın İsrail'de büyükelçilik açması neden önemli?
İsrail Azərbaycanda səfirliyi 30 il bundan açıb. Biz isə 30 il gözlədik. Açıq demək lazımdır, İran və ərəb amilinə görə İsraildə səfirlik açmaqdan çəkinirdik. Sonrakı illərdə aydın oldu ki, İsraildə səfirlik olmadan da Tehran Azərbaycana qarşı təxribatlarından əl çəkən deyil. Çünki Tehranın dərdi Azərbaycan-İsrail əməkdaşlığından çox Azərbaycanın dünyəvi müsəlman ölkəsi olaraq varlığıdır. Digər tərəfdən son illərdə ərəb ölkələrinin bir qrupu İsraillə diplomatik əlaqələr qurublar. Ərəb ölkələrinin İsraildə səfirlikləri açılırsa, Azərbaycanın bu ölkədə niyə səfirliyi olmamalıdır?
Azərbaycanın İsraildə səfirliyinin açılmasını şərtləndirən amillərdən biri də iki ölkə arasında artan əməkdaşlıqdır. İsraildən aldığımız hərbi texnikanın İkinci Qarabağ müharibəsindəki uğurumuzda payı az deyil. İsrail Azərbaycanla əməkdaşlığı təhlükə altına atmamaq üçün düşmənimiz Ermənistana hərbi texnika satmadı. Halbuki, İrəvanın belə cəhdləri olmuşdu. Hərb-texniki sahədə əməkdaşlıq o həddə çatıb ki, İsrail şirkətinin dəstəyi ilə bugünlərdə Bakıda kibertəhlükəsizlik mərkəzi açılıb. Bundan başqa Azərbaycan illərdir Ceyhan limanı üzərində İsrailə neft satır. Bu İsrailin neftə olan tələbatının təxminən 30 faizdən çoxunu təmin edir. Bütün bunlardan sonra Azərbaycanın İsraildə səfirliyinin açılmasını yubatmaq olmazdı. Növbəti addım Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin İsrailə rəsmi səfəri olacaq.
Dünya düzəni dəyişir(mi?)
Çin lideri Tsi Cinpinin martın 20-də Rusiyaya iki günlük səfəri və Kreml sahibi Vladimir Putinlə müzakirələri dünya mətbuatında hələ də müzakirə predmetidir. Yanaşmalar müxtəlifdir. Bir qisim düşünür ki, Rusiya Çinlə Qərbə qarşı birgə mübarizə aparacaqlar. Digərləri isə hesab edir ki, Çinlə Rusiyanı yalnız anti-Qərb siyasəti birləşdirir, bu iki ölkənin milli və təhlükəsizlik maraqları üst-üstə düşmür. Bunda həqiqət ondan ibarətdir ki, Pekin Rusiyanın Ukraynaya qarşı işğlaçı müharibəsini pisləməsə də, bunu təqdir də etmir. Digər tərəfdən Pekini Rusiya rəsmilərinin “nüvə silahından istifadə edə bilərik” kimi açıqlamaları narahat edir. Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Belarusda nüvə başlıqlı raketlər yerləşdirəcəyi açıqlaması da Pekində narahatlıqla qarşılanıb. Buna baxmayaraq, Vaşinqtonun Rusiya ilə yanaşı Çinə qarşı da sərt siyasəti Pekinlə Moskva arasında məsafəni qısaldıb ki, əslində bu amil Qərbin maraqlarına cavab verməməlidir.
Bu arada, ABŞ-ın keçmiş dövlət katibi Henri Kissincer ikinci soyuq müharibənin birincidən daha təhlükəli olacağı barədə xəbərdarlıq edib. Henri Kissincerin sözlərinə görə, son qlobal iqtisadi və siyasi qarşıdurma zamanı rəqiblərin maliyyə və iqtisadi imkanları qeyri-bərabər olub və bu, ABŞ-ın qələbəsini təmin edib. Ancaq keçmiş dövlət katibi bu qələbənin əridiyi fikrindədir. Kissincer hesab edir ki, Çin imkanları baxımından ABŞ-a çatıb. Vaxtilə ABŞ Çinlə yaxınlaşaraq bu ölkəni keçmiş SSRİ-dən daha da uzaqlaşdırmışdı. Çünki o illərdə dövlət katibi çalışan Kissincer hesab edirdi ki, ABŞ eyni zamanda həm SSRİ, həm də Çinlə mübarizə apara bilməz, bunlardan biri ilə normal münasibət qurmaq lazımdır. Vaşinqtonun bu siyasəti müsbət nəticələndi, SSRİ-nin dağılması buna sübutdur. İndi isə Vaşinqton həm Rusiya, həm də Çinə qarşı mübarizə aparır, bu isə ABŞ-ın imkanlarını tükəndirir.
ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp Kissincerlə eyni fikirdədir. Tramp hesab edir ki, Çinlə Rusiya dünya düzəninin yenidən qurulması üzərində birgə çalışırlar, bu isə ABŞ üçün təhlükədir. Tramp buna misal olaraq Tsi Cinpinin Rusiyaya son səfərini və Kreml sahibi Vladimir Putinlə uzun müzakirələrini göstərib. Maraqlıdır ki, Trampın sözlərinə baxmayaraq, Çinlə Rusiyanın yaxınlaşmasında onun da günahı var. Çünki məhz Tramp prezident olduğu illərdə Çinə qarşı iqtisadi sanksiyalara üstünlük verib. Halbuki, Tsi Cinpin ABŞ-a səfər edərək Trampla dialoqu genişləndirmək istəyirdi. Alınmadı. Trampdan sonra prezident seçilən Co Bayden Çinlə dialoqu bərpa edə bilməyib.
"Atlas" Araştırma Merkezi
TR 
AZ 
EN 
RU