Day: January 29, 2023

Dövlətlər nüvə silahından təhlükəsizlik sığortası kimi istifadə edirlər. Nüvə silahını ilk əldə edən ölkə 1945-ci ildə ABŞ olub. Əgər SSRİ ABŞ-dan bir neçə il sonra nüvə silahı əldə etməsəydi, iki ölkə arasında “soyuq müharibə” nüvə müharibəsinə  çevrilə bilərdi. Hər ikisində nüvə silahının varlığı böyük müharibənin qarşısını aldı.

SSRİ dağıldıqdan sonra Ukrayna nüvə silahından Rusiyanın xeyrinə imtina etməsəydi, Kreml sahibi Krımı ilhaq etməyə və Ukraynaya qarşı işğalçı müharibəyə başlamağa risq etməzdi. Hindistanla Pakistan nüvə silahına malik olduqlarını eyni gündə açıqladılar. Nüvə silahı bu iki dövləti bir-biri ilə böyük müharibədən çəkindirən amildir. Doğrudur, Çin və Hindistan sərhədin dağlıq hissələrində ara-sıra gərginlik yaşayırlar. Ancaq hər ikisinin nüvə silahı olmasaydı, toqquşmanın miqyası daha böyük olacaqdı. Şimali Koreya uzun illərdir nüvə başlıqlı raketlərin istehsalıyla məşğuldur. Bu təhlükə Cənubi Koreyanı da nüvə silahına malik olmaq fikrini gücləndirib.

İran rəsmiləri və din xadimləri nüvə silahının İslama zidd olduğunu vurğulasalar da, uranı zənginləşdirməklə məşğuldurlar. Məqsəd nüvə silahına yiyələnməkdir. Ona görə də İsrail tələsir. İran nüvə silahı əldə etdikdən sonra bu ölkə ilə müharibə hamı üçün təhlükəli olacaq.

Experts close to the Kremlin claim that Washington encouraged Israel to strike Iran. As an example, they pointed to the visits of William Burns, the head of the US Central Intelligence Agency, and Jack Sullivan, the national security adviser of the US president, to Israel. Probably, the Kremlin believed that Washington's main goal was to stop Iran's export of drones to Russia. In fact, Israel has also struck a company that produces unmanned aerial vehicles in Iran. This has not raised questions in the Kremlin. Because Israel is worried about Iran's nuclear activities, and normally those centers should have been targeted. However, the nuclear centers were not attacked, the centers supplying Russia with drones and military ammunition were targeted. This created a suspicion in the Kremlin that the attack was carried out either on the instructions of Washington, or that the attack drones belonged to America.

İsrail rəsmiləri İrana zərbə endirəcəklərini heç zaman istisna etməyiblər. Tel-Əviv arqumentini iki amillə izah edir. Birincisi, İran nüvə çalışmalarından əl çəkməyib. İkincisi, İran İsraili hədəf alan regional terrorçu qruplaşmaları maliyyələşdirir və silahlandırır. Bu iki amil İsrail təhlükəsizliyi üçün ciddi təhdid mənbəyi sayılır. Bunun nəticəsi olaraq İsrail yanvarın 29-da gecə saatlarında İran ərazisinə zərbələr endirib. Bu zərbələr ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin rəhbəri Uilyam Börnsün İsrailə səfər ərəfəsinə təsadaf edib. Böyük ehtimalla bu zərbələr ABŞ-la razılaşdırılıb. Təsadüfi deyil ki, ABŞ prezidenti Co Bayden son açıqlamalarında İranla qarşıdurmanın baş verəcəyini istisna etməyib.

İsrail Təbriz yaxınlığındakı dron zavodunu, İsfahandakı hərbi müəssisəni və Malard şəhərinfəki hərbi təhcizat anbarını vurub. Tehran İsrailə qarşı cavab aksiyası həyata keçirməyə çalışacaq. İsrail İran raketlərini havada neytrallaşdıracaq. İranın birbaşa İsrailə əli çatmayacaq. Ona görə yenə maliyyələşdirdiyi və silahlandırdığı qrupları hərəkətə gətirəcək. Aydındır ki, İsrail bu hücumdan sonra təhlükəsizlik tədbirlərini daha da artıracaq. Regional qarşıdurmanın yeni mərhələsinə qədəm qoyuruq.