Month: February 2023

Taiwan wants peace

Çin Tayvan adası ətrafında təlimlərə ara vermir. Bu fonda Tayvanın müxalif Qomindan Partiyası Çinlə gərginliyin azaldılmasına çalışır. Bu partiyanın rəhbərliyi Çinə ara-sıra səfərlər edərək çinli rəsmilərlə fikir mübadiləsi aparırlar. Məqsəd Çinin Tayvana hücumunun qarşısını almaqdır.

Pekin Tayvan rəhbərliyinə təzyiqi artırıb. “Reuters” agentliyi Pekinin Tayvana qarşı hərbi təzyiqə üstünlük verdiyini yazıb. ABŞ-dan dəstək alan Tayvan hökuməti Çinin hegemenloğunu qəbul etmir.

Tayvan əhalisinin mütləq əksəriyyəti vaxtilə Çindən adaya köçənlərdir. Həmin insanların bir qismi Çində kommunist diktaturasının əleyhinə olduqlarına görə vaxtilə ana vətənlərini tərk ediblər. Ancaq adanın rəsmiləri Tayvan əhalisinin özlərini çinli hesab etmədiklərini, tayvanlı olduğunu bildirirlər. Bu yanaşma ona görə səsləndirilir ki, Çinin adaya iddiası olmasın.

Bu arada, Tayvanın Qomindan Partiyasının Pekinlə davam edən dialoqu gərginliyi azaltmaq məqsədi daşıyır. Buna baxmayaraq, partiya rəhbərliyi onları çinpərəst adlandırlanlarla razı deyil. ABŞ Konqresi Nümayəndələr Palatasının keçmiş sədri Nensi Pelosinin Tayvana səfəri Pekini qəzəbləndirdi. Qomindan Partiyasının rəhbərliyi bu qəzəbi və Pelosinin səfərinin təsirini azaltmaq üçün Pekinə səfər edib. Partiya rəhbərliyi hesab edir ki, Pekinlə dialoq qapısı açıq saxlanılmalıdır. Tayvan hökuməti müxalifət partiyasının Pekinlə dialoqunun əleyhinə deyil.

2024-cü ildə Tayvanda prezident seçkisi keçiriləcək. Pekin bu seçkidə Qomindan Partiyasının namizədinin qələbəsini arzulayır. Fərqli siyasi qüvvələrin namizədinin seçkidə qələbəsi gərginliyi azaltmayacaq. Qomindan Tayvanda ötən ilin bələdiyyə seçkilərində qələbə çalıb. Adanın 22 bələdiyyəsindən 14-ü Qomindanın nəzarətindədir. Bu ondan xəbər verir ki, ada sakinləri Çinlə müharibə istəmirlər. Bütün hallarda Pekin adanı özünə tabe etdirmək istəyir.

"Atlas" Research Center

 

Lachin's path does not bother Putin

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə bugünkü telefon söhbətinin sətiraltı məqsədi bəllidir. Telefon zəngindən əvvəl erməni separatçılarının “lideri” Araik Arutunyan Ruben Vardanyanı “dövlət naziri” vəzifəsindən azad edib. Paşinyan bu istefanı istəyib. Ermənistanın baş naziri Araik Arutunyanın əli ilə Ruben Vardanyanı istefaya göndərdikdən sonra Putinə anlatmaq istəyib ki, prezident İlham Əliyevin istəyini yerinə yetirib və bunun qarşılığında Laçın dəhlizinin açılacağına ümid edir. Paşinyan Putinə Beynəlxalq Məhkəmənin Laçın yoluyla bağlı qərarını da xatırladıb.

Ruben Vardanyan Kremlin layihəsi idi, alınmadı, imtina etdilər, bu Paşinyanın da işinə yaradı. Putin Ukraynaya qarşı müharibə ilə özünü və ölkəsini dərin böhrana yuvarlandırıb, həyatında görmədiyi Laçın yolundakı vəziyyət onu narahat etmir. Üstəgəl Avropa İttifaqı müşahidə missiyasını Ermənistanda yerləşdirən Paşinyan Kreml sahibini qəzəbləndirib. Belə vəziyyətdə Putin Laçın yolundakı etirazla bağlı Bakıdan niyə nəsə xahiş etməlidir ki?

 

China is suffering from the war in Ukraine

Vaşinqton Dehli ilə əlaqələri genişləndirməyə çalışır. ABŞ prezidentinin milli təhlükəsizlik məsələləri üzrə müşaviri Cek Sallivanla Hindistan baş nazirinin təhlükəsizlik müşaviri Adcit Dovalla Vaşinqtonda keçirilən görüşündə hərbi əməkdaşlığını genişləndiriməsi yolları müzakirə olunub. Tərəflər super bilgisayarlar və yüksək texnologiyalar sahələrində əlaqələrin genişlədirilməsini vacib olduğunu bildiriblər. ABŞ prezidenti Co Bayden və Hindistanın baş naziri baş nazir Narendra Modi daha əvvəl bu barədə razılığa gəliblər.

“New York Times” qəzetində yayımlanan məqalədə Ağ Evin vaxtilə bu sahələrdə Çinlə əməkdaşlığa üstünlük verdiyi yazılıb. Həmin dövr geridə qalıb. Hazırda Çin və ABŞ yüksək texnologiyalar sahəsində rəqib ölkələrdir. Vaşinqton müxtəlif texnologiyaların istehsalında liderliyi Çindən Hindistana keçməsinə çalışır. Bu asan olmayacaq. Çin yarımkeçiricilərin istehsalında liderliyini qoruyur. Digər tərəfdən Çin az qala dünyanın yarısına 5G texnologiyalarını ixrac edir. Çini bu sahədə sıxışdırmaq çətin olacaq.

Buna baxmayaraq, ABŞ-ın böyük şirkətləri Çindən Hindistana və Vyetnama köçməyə başlayıblar. Ancaq həmin şirkətlər bəzi problemlərlə üzləşiblər. Hindistanda və Vyetnamda istehsalı artırmaq üçün müasir infrastruktur yaradılmalıdır, şirkətlər bürokratik əngəllərlə üzləşməməlidirlər.

ABŞ süni intellektin yaradılması çalışmalarında da Hindistanla əlaqələri genişləndirməyə çalışır. Bundan başqa iki ölkə hərbi texnika üçün birgə mühərrik istehsalına başlamağı nəzərdə tuturlar. Bu işə Amerikanın məşhur “General Electric” şirkəti cəlb olunacaq. ABŞ Hindistan vətəndaşlarınz tətbiq etdiyi viza sistemini yumşaltmalıdır. Çünki hazırki məhdudiyyətlə proqram tərtibatçısı olan hindlilər ABŞ-da çalışa bilmirlər.

Vaşinqton Dehli ilə hərbi əməkdaşlığın qarşılığında Hindistanın Rusiyadan hərbi texnika alışını azaltmasını istəyir. Bunun üçün Hindistan-ABŞ hərbi əməkdaşlığı o səviyyədə genişlənməlidir ki, Dehli eyni adlı hərbi texnikanı ABŞ-dan ala bilsin. Hindistan mikro çiplərin istehsalı məsələsində Amerikadan dəstək gözləyir.

 

The Russian ambassador has a special mission

Russian Ambassador to Armenia Sergey Kopyrkin has a special mission. He constantly reminds Armenian officials that Armenia's ally is Russia and Yerevan will not be able to move away from the Kremlin. Kopırkin again said that there is cooperation in all fields of the two countries. With this, the Kremlin sent a message to Prime Minister Nikol Pashinyan through its ambassador that "even if you want to, you will not be able to break away from Russia." "Relations are wide not only between our states, but also between nations and people," the ambassador said, repeating his opinion that he does not see an alternative in the alliance relations between the two countries, including in the field of security.

Despite this, Pashinyan has placed European observers in Armenia against the wishes of the Kremlin. Pashinyan has great hopes for them. This means that the Kremlin's and Ambassador Kopyrkei's warnings do not work. With this move, the Kremlin will consider using pressure tools against Pashinyan's government. The most perfect of these tools is natural gas. Russia may increase the price of gas for Armenia or create interruptions in the supply of blue fuel. In this case, Pashinyan will ask Tehran to increase the volume of gas it transports from Iran. If Tehran responds positively to Pashinyan's request, it will violate the Kremlin's plan and this will raise questions for Russian-Iranian relations.

 

The West has warned this country about Ukraine

Rusiyanın Ukraynaya qarşı işğalçı müharibəni davam etdirməsi Pekini narahat etməyə başlayıb. Pekin Moskva ilə Kiyev arasında dialoqu bərpa etməyə çağırıb. Bu haqda Çinin BMT-dəki təmsilçisinin müavini Day Bin açıqlama verib. Çinli diplomat tərəfləri danışıqlara başlamaq üçün səmimi olmağa çağırıb.

Pekinin narahatlığı anlaşılandır. Çin müharibəyə neytral qaldığını bəyant etsə də, Pekinin Kremllə yaxınlığı Qərbdə ciddi suallar yaradıb. Amerikalı və avropalı diplomatlar çinli həmkarlarını xəbərdar ediblər ki, əgər Pekin Rusiyaya hərbi texnika göndərsə Çinə qarşı sanksiyalar qəbul olunacaq. Pekin Tehrandan fərqli olaraq Rusiyaya hələ ki, hərbi texnika verməyib. Buna baxmayaraq, Moskva Pekindən silah və hərbi texnika istəyib. Pekin Rusiya ilə strateji tərəfdaşlığı davam etdirməklə yanaşı Qərblə münasibətləri davam etdirmək istəyir. Ona görə də Pekin Ukraynada müharibənin qısa müddətdə bitməsini və ya danışıqlar yoluyla dayandırılmasını istəyir. Pekin Moskvaya və Kiyevə təkliflərini göndərib. Aydındır ki, tərəflər Pekinin təklifini qəbul etməyəcəklər. Rusiya işğalı rəsmiləşdirməyə çalışır. Ukrayna buna razılaşmayacaq.

Pekini narahat edən məsələlərdən biri də müharibənin atom elektrik stansiyalarına yaxın ərazilərdə davam etməsidir. Çin humanitar böhranın yaranmasından narahatdır. Pekin Ukraynada Zaporojye atom elektrik stansiyasının təhlükəsizliyinin artırılmasını tələb edib və bununla bağlı MAQATE-nin təşəbbüslərini dəstəkləyir. Pekin eyni zamanda əvəlkitək Qərbin Rusiyaya qarşı sanksiyalarını tənqid edir. Pekinin fikrincə, sanksiyalar böhranın daha da dərinləşməsinə şərait yaradır.

Beləliklə, Pekin müharibəyə görə hamını, o cümlədən Rusiyanı da tənqid edib. Bu tənqid Pekinə ona görə lazımdır ki, ABŞ-ın Çinə qarşı siyasəti sərtləşməsin. Buna baxmayaraq, “Wall Street Journal” dərgisində yayımlanan məqalədə, Çinin Rusiya ilə ticarət əlaqələrini artırdığı yazılıb. Bu o deməkdir ki, əslində Çin müharibədən yararlanaraq Rusiya ticarət əlaqərinin artmasından qazanc əldə edir. Çin Rusiya hərbi-sənaye kompleksi ilə də əməkdaşlığı genişləndirib. Bu arada, Rusiyanın Çinin Xarbin şəhərində yeni konsulluğu açılıb.

"Atlas" Research Center

 

 

Tehran's voice does not come out

Russia strongly opposes the European Union mission in Armenia. Emphasizing that this mission has military objectives, Russian officials and experts close to the Kremlin highlight two factors. First, Brussels wants to suppress Russia in Armenia. Secondly, through the Brussels military mission, it is trying to collect intelligence information about the military centers of Russia and Iran over Armenia.

While Russia protests so much, Iran does not make a sound, it does not warn its brother Armenia. This displeases Moscow. Because Moscow wants Tehran to take action. Tehran will be forced to join Moscow after the European Union military mission expands its activities in Armenia.

 

Who will represent Karabakh Armenians?

In his speech at the Munich Security Conference, President Ilham Aliyev said that official Baku is ready for dialogue with the Armenian community of Karabakh, but Armenians born in the region should represent the community in possible negotiations, "There will be no contact with Ruben Vardanyan, who was exported from Russia." Ruben Vardanyan is under double pressure. His activity in Karabakh also creates difficulties for the Armenians of the region. Therefore, there is a possibility that Ruben Vardanyan will leave the region. In such a case, who or who can have a dialogue with the official Baku Armenian community? The "leader" of the separatists, Araik Arutunyan, was born in Karabakh, but dialogue with him is also impossible, because Azerbaijan opened a criminal case against this separatist and admitted his role in the bombing of Ganja.

Former "minister of foreign affairs" of the separatists, currently "advisor" of Araik Arutunya, David Babayan said that they will decide who will represent them in the negotiations with official Baku. According to David Babayan, the person they will identify should be someone who knows Azerbaijan well as well as Karabakh. From the words of David Babayan, it can be understood that he and his "leader" also admit that Ruben Vadranyan has no opportunity to contact Baku. However, it is also impossible for official Baku to negotiate with "the person to be determined by the separatists". We should look for people in the Armenian community whose brains are not completely poisoned and who are ready to accept the existing realities. However, even if we find them with difficulty, we should know that they will be under the control of armed separatists and will not be able to deviate from the "instructions". When Karabakh started separatism in 1988, there were a few Armenians who understood that it was wrong, but they drowned out their voices and mysteriously disappeared after a while. The West needs an image that dialogue exists. We do not object, but our condition is clear: if Armenians want to live in Karabakh in safe conditions, they must accept the laws of Azerbaijan, otherwise they will have to leave the region.

 

Why did Biden go to Kiev?

Co Bayden keçmiş prezident Barak Obamanın kabinetində vitse-prezident olduğu illərdən Ukrayna ilə məşğul olur. Obama Ukraynanı Baydenə tapşırmışdı, o da tez-tez Kiyevə gedər və keçmiş prezident Petro Poroşenko ilə müzakirələr aparardı. Baydenin son ana qədər gizli saxlanılan indiki səfərinin xüsusi əhəmiyyəti var. Birincisi, Bayden Amerikanın Ukraynaya yeni yardımlarını Kiyevdə ikən açıqlamağı lazım bilib. İkincisi, Bayden Rusiyanın genişlənən hücumları fonunda Kreml sahibi Vladimir Putinə mesaj yollayıb ki, ABŞ Ukraynanın məğlub olmasına imkan verməyəcək və Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski əks-hücuma həvəsləndirəcək. Üçüncüsü, Bayden döyüşlərin gərgin olduğu hazırki günlərində Kiyevə getməklə Avropa ölkələrinə Ukraynaya hərbi texnika göndərmək məsələsində Amerika qədər cəsarətli olmağı işarə edib.

 

Will Putin attend the "big twenty" meeting?

“Böyük iyirmilərin” (G20) toplantısı martın 1-də Hindistanda olacaq və bir neçə gün çəkəcək. Liderlərdən əvvəl “böyük iyirmilərin” xarici işlər nazirləri görüşəcək və liderlərin mövzularını müəyyən edəcəklər. Dehli toplantıda Rusiyanın iştirakına çalışır. Rusiya prezidenti Vladimir Putinin “böyük iyirmilərin” toplantısında iştirakıyla bağlı durum bəlli deyil. Kreml sahibi hələ qərar verməyib.

Vladimir Putin “böyük iyirmilərin” toplantısında iştirak edərsə, iki durumla üzləşəcək. Birincisi, Putin toplantıda iştirak edəcəyi halda bəzi ölkələrin liderləri Hindistandakı toplantıdan imtina edə bilər. Onlar Putinlə eyni masada oturmaq istəməyə bilərlər. İkincisi, Putin Hindistanda çox az sayda ikili görüş keçirəcək. Bu iki səbəbdən Putin toplantıya qatılıb-qatılmayacağıyla bağlı hələ qərar verməyib. Ancaq Putin Qərb liderlərinin acığına Hindistandakı toplantıda iştirak edərsə bununla göstərəcək ki, dünyadan izolə edilməyib və onun əlini sıxmaq istəyən liderlər var.

Bundan əvvəl İndoneziyada “böyük iyirmilərin” toplantısında gərginlik yaşanmışdı. Qərb ölkələri toplantıda Rusiyanın Ukraynaya qarşı işğalçı müharibəsinə qarşı sənəd qəbul etməyə çalışdılar. Ancaq “böyük iyirmilərin” Rusiya ilə sıx münasibətləri olan dövlət liderlərinin bir qrupu bunun əleyhinə çıxdılar. Qərb dövlətlərinin liderləri bu dəfəki “böyük iyirmilərin” toplantısında Rusiya əleyhinə hər hansı sənədin qəbuluna çalışmayacaqlarını bildiriblər. Çünki bu mənasızdır. Rusiya Ukraynaya qarşı işğalçı müharibəni dayandırmaq fikrində deyil. Qərb liderləri isə Kremllə danışıqların nəticəsiz qaldığını anlayaraq Ukraynaya hərbi texnika yardımını artırıblar. Ona görə də Hindistandakı toplantıda Rusiya-Ukrayna müharibəsi müzakirə olunmayacaq.

“Böyük iyirmilərin” Hindistandakı toplantısında üçüncü dünya ölkələrinin borc məsələsi, ərzaq təhlükəsizliyi, koronavirusla mübarizə, iqlim dəyişikliyi kimi mövzular müzakirə olunacaq. G20 ölkələrindən başqa toplantıda – Banqladeş, Misir, İspaniya, Mavrikiy, Nigeriya, Niderland, Oman, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və Sinqapurun rəhbərləri də dəvət olunub.

"Atlas" Research Center

 

When will Vardanyan leave the region?

100 days of the Armenian separatists' "state minister" Ruben Vardanyan's work in this "position" have been completed. Vardanyan shared his thoughts on this in his profile. Stating that Vardanyan worked under the conditions of a "blockade" for 67 days of his tenure as "State Minister", he claimed that he fulfilled his duties and that the region did not collapse. The second part of Vardanyan's sentence is noteworthy: "In addition to external pressure, domestic opposition could not stop our plans." Ruben Vardanyan admitted for the first time that there are those among the separatists who want to prevent him. This man will not leave the region willingly. Vardanyan must either leave the region under our pressure, or Moscow must recall him, or those who oppose him must achieve their goal.

 

About us

"Atlas" Research Center was founded in Baku in 2003 by a group of political experts. The head of the center is political analyst Elkhan Sahinoglu.

Counter

Login
Today
Umumi 269345
en_USEN