Month: March 2023

Ötən ilin noyabrında yazmışdım ki, Azərbaycan vətəndaşlarının indiki həssas məqamda İrana səfərləri məqbul deyil, təxirə salmalarına ehtiyac var. Mən bunu yazanda Azərbaycanın İrandakı səfirliyinə hələ hücum olmamışdı. İki ölkə arasındakı münasibətlər ötən ilkindən də gərgindir. İranda Azərbaycan vətəndaşının müəammalı şəkildə yoxa çıxması yenidən bu mövzunu aktuallaşdırıb. Quru sərhəd qapalı olsa da, təyyarə reysləri mövcuddur, üstəgəl Gürcüstan üzərindən də İrana gedənlər haqqında məlumat var. İranda sentyabr ayından başlayan küçə yürüşləri və etirazlar davam edir. İrandakı rejim baş verənlərdə “xarici iz” axtarır, şübhələndikləri istənilən xarici ölkə vətəndaşını həbs edirlər. Bu mənada Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin bir daha İrana səfərin təhlükəli olmasıyla bağlı vətəndaşlara müracət etməsinə ehtiyac var.

Louis Bono, the US State Department's chief adviser on Caucasus negotiations, has concluded his visit to the region. He met with President Ilham Aliyev in Baku and Prime Minister Nikol Pashinyan in Yerevan and exchanged views. After finishing the meetings, Bono expressed the opinion that "we want Azerbaijan and Armenia to prepare the text of the peace treaty themselves." Bono believes that a positive result will be achieved as a result of direct dialogue: "Because any long-term, sustainable and balanced peace is possible only with the efforts of both sides."

Washington, in the language of Bono, proposed to expand the dialogue between Baku and Yerevan without intermediaries. There are currently 3 mediators. This is Moscow, Brussels and Washington. Negotiations have been going on for two years in different formats, but there is no result. Recent history shows that direct negotiations have not resulted in short-term and long-term solutions to various conflicts. Mostly impartial mediators play an important role in conflict resolution. For example, the tension between Serbia and Kosovo has been going on for years. Direct contacts were unsuccessful. Between these two, there are two main mediators - Washington and Brussels. Currently, both Kosovo and Serbia are on the verge of agreeing to the EU settlement plan. If there is peace, both of them will become members of the European Union.

Nevertheless, the American diplomat does not see any harm in direct dialogue between Azerbaijan and Armenia. Both sides can form a permanent working group and that group can discuss various issues on a permanent basis in Tbilisi. This can have a positive effect on the overall result.

The special representative of the European Union for the South Caucasus, Toivo Klaar, in his interview with the "APA" agency, touched on a number of issues, and it is necessary to highlight two of them.

First, the representative of the European Union said that the idea of ensuring transparency about what is transported on the Lachin road is completely legitimate: "We do not want products that increase the tension on the Lachin road to be transported, used for any military or illegal purposes. "Transparency is absolutely legal." Louis Bono, the chief advisor of the US State Department on Caucasus negotiations, expressed almost the same opinion after the meeting with Ilham Aliyev in Baku. In other words, Brussels and Washington do not object to the establishment of a checkpoint on the Lachin road of Azerbaijan, they consider it a natural right of Azerbaijan.

Secondly, the representative of the European Union gave a positive answer to the question "Do you have contact with Russian officials regarding the process in the Caucasus?" , I have also discussed this. In other words, there are contacts."

Why did Klaar's answer attract attention? Because Russian Foreign Minister Sergey Lavrov and his spokesperson Maria Zakharova are constantly expressing opinions such as "The European Union is engaged in mysterious activities in the South Caucasus" and "Brussels wants to suppress Russia in the region". However, it can be understood from Klaar's words that the European Union regularly informs Moscow about its mediation between Azerbaijan and Armenia, despite imposing strict sanctions against Russia for waging an aggressive war against Ukraine. Lavrov and Zakharova have not spoken a single sentence about Brussels' contacts with them regarding this issue.

The battles for the Ukrainian city of Bakhmut are reminiscent of the battles for Stalingrad during the Second World War. Russia and Ukraine are fighting a life and death battle for the small town of Bakhmut. By occupying this city, Russia plans to expand its offensive into the interior of Ukraine and seize transport routes. For this very reason, Ukraine is trying to defend the city of Bakhmut until the end and reduce the number of Russian losses in this direction. Although Russia actually occupied half of the city, Bakhmut suffered thousands of casualties and many military equipment became unusable. "Wagner" mercenary group, which took part in the occupation of the city, also suffered significant losses. The head of "Wagner" Prigozhin fears that the Ukrainian army will carry out a counter-offensive operation from the right and left of the city.

Washington suggested to Ukrainian President Volodymyr Zelensky to withdraw from Bakhmut and strengthen the defense system abroad. Zelensky refuses to accept Washington's offer and does not want to hand over Bakhmut. The logic of Zelensky and the Ukrainian generals is that it is necessary to increase Russia's demand for personnel and military equipment in Bakhmut as much as possible so that the potential of the army is weakened and exhausted. On the other hand, Zelensky and the generals decided that it is necessary to continue fighting for the city. The possibility remains that Bachmuth will be repelled by a counterattack. However, if the situation becomes more tense for the Ukrainian army, there is also a plan to withdraw and strengthen the defense of the city at the last moment.

Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov Bakıda mətbuat konfransında Azərbaycanın Laçın yolunda nəzarət-buraxılış məntəqəsibnin yaradılmasıyla bağlı suala belə cavab demişdi ki, “tərəflər 2020-ci il 10 noyabr bəyanatına zidd addımlar atmamalıdırlar”. Yəni Lavrovun yanlış məntiqinə görə, Azərbaycan Laşçın yolunda nəzarət-buraxılış məntəqəsi yarada bilməz. ABŞ Dövlət Departamentinin Qafqaz danışıqları üzrə baş müşaviri Lui Bono isə bu gün Bakıda bildirib ki, ABŞ Azərbaycanın Laçın yolunda təhlükəsizliklə bağlı maraqlarını anlayır. Yəni amerikalı diplomat Laçın yolunda nəzarət-buraxılış məntəqəsinin yaradılmasının Azərbaycanın müstəsna hüququ olduğunu bildirib. ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken də eyni mövqedədir. Brüssel də Laçın yolunda nəzarət-buraxılış məntəqəsinin yaradılmasına etiraz etməyəcək.

Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev martın 6-da Avropa İttifaqının Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi Toivo Klaarla görüşüb. Bundan əvvəl Tovio Klaar İrəvanda baş nazir Nikol Paşinyanla görüşüb. Klaar İrəvana və Bakıya xüsusi missiya ilə gəlib. Avropa İttifaqının rəhbəri Şarl Mişel Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin Brüsseldə növbəti görüşünü təşkil etmək istəyir və nümayəndəsini ona görə bölgəyə göndərib. Liderlərin görüş tarixi müəyyənləşdirilməlidir. Rəsmi Bakının yeganə şərti görüşün üçlü formatda keçirilməsi, Fransa prezidenti Emmanuel Makronun müzakirələrə qatılmamasıdır. Əslində Brüsselin vasitəçiliyi ilə liderlərin beşinci görüş ötən ilin dekabrında olmalıydı. Nikol Paşinyan “görüşdə Makron da iştirak etməlidir” tələbini səsləndirdikdən və Şarl Mişel buna səssiz qaldıqdan sonra İlham Əliyev görüşdən imtina etdi. Şarl Mişel Makronun iştirakı tələbinin Brüsselin vasitəçiliyinə son qoyacağını və bundan Rusiyanın istifadə edəcəyini anladığından üçlü görüş modelinə qayıdıb. Şarl Mişel böyük ehtimalla buna Paşinyanı da razı salıb, əks halda görüş yenə baş tutmayacaq.

Baş nazir Nikol Paşinyan Almaniyada erməni icmasının nümayəndələri ilə görüşdə deyib ki, Ermənistanın dərin iqtisadi, o cümlədən daxili təhlükəsizlik, demokratik inkişaf baxımından heç bir problemi yoxdur. Yəni demək istəyib ki, iqtisadi və sosial məsələləri həll edir, zəif müxalifət də ona problem yaratmır, əsas problemi  Azərbaycanla qarşıdurmayla bağlıdır. Halbuki, Paşinyan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyan sülh sazişini imzalamağı qəbul etsə məsələ bitəcək. Paşinyan Almaniyada ermənilər qarşısında daha bir diqqət çəkən açıqlama verib: “Təhlükəsizlik sistemlərindən danışırıq, amma nədənsə təhlükəsizlik sistemlərimizin bizə xəyanət etdiyini demirik. Belə çıxır ki, biz əslində sabun köpüyünə çevrilən təhlükəsizlik faktorlarına etibar etmişik? Belə çıxa bilərmi ki, bizi aldadırlar, yoxsa biz özümüzü aldadırıq?”.

Paşinyan üstürörtülü dediyi sözlərin mənası budur: 1. Rusiya və Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı Ermənistana xəyanət etdi; 2. Ermənistanın təhlükəsizliyinə cavabdeh olan bunların hər ikisi sabun köpüyü idi. Başqa bir nəticə isə budur ki, Nikol Paşinyan ordusunun gücünü də itirdiyini etiraf edib.

Paşinyan Qarabağ yükünü daşıya bilmir. Ancaq bu o demək deyil ki, həmin yükdən Kreml və Ermənistandakı “Qarabağ klanı” imtina edib. Azərbaycan hərbçilərinə qarşı təxribatları planlaşdıran məhz bu iki gücün birliyidir. Separatçıların dinməz olmaları gərəkirkən Azərbaycan hərbçilərinə atəş açırlarsa, onları kənardan dəstəkləyənlər var.