Рубрика: Раскрытие информации

Ermənistan sərhəd məntəqəsindən Türkiyəyə humanitar yardım göndərib. Türkiyənin Ermənistanla münasibətlərin normallaşması üzrə xüsusi nümayəndəsi Serdar Kılıç humanitar yardıma görə Ermənistana minnətdarlığını bildirib. 1988-ci ildə Ermənistanda zəlzələ olanda Türkiyə eyni marşrutla qonşu ölkəyə humanitar yardım göndərmişdi. 30 ildən sonra Türkiyə-Ermənistan sərhədinin açılması Azərbaycana təhlükə yaradırmı?

İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Türkiyə və Ermənistan rəsmiləri təmaslara başladılar, hər iki tərəf danışıqlarda təmsilçi təyin etdi. Ermənistandan danışıqlara parlamentin sədr müavini Ruben Rubenyan başçılıq edir. Tərəflər iki ölkə arasında sərhədin açılması mövzusunu aylardır müzakirə edirdilər. Zəlzələ prosesi sürətləndirdi. Böyük ehtimalla sərhəd bundan sonra qapadılmayacaq və bu iki ölkə arasındakı münasibətlərdə yeni mərhələ olacaq.

Sərhədin açılması Ermənistanın məsuliyyətini artırır. Ermənistan Azərbaycana qarşı təxribat edərsə və bu növbəti müharibəyə səbəb olarsa, Türkiyə-Ermənistan sərhədi yenidən bağlanacaq. Sərhədin açılmasıyla Türkiyə ilə Ermənistan arasında ticarət əlaqələrinə start verilə bilər. Bu Ermənistanın iqtisadi zəmində Türkiyədən asılılığını artıracaq. Rusiya Ermənistana məhsullarını çatdırmaq üçün Gürcüstanın dağ yollarından istifadə etməlidir. Bu yollar qış aylarında keçilməz olur və Ermənistana ciddi problemlər yaradır. Ermənistan üçün qonşu ölkə ilə sərhəddən daha keyfiyyətli Türkiyə məhsullarını əldə etmək daha faydalıdır. Digər tərəfdən Ermənistan öz məhsulları Türkiyəyə ixrac edilə bilər. Fikrimcə, Ermənistanın iqtisadi zəmində Türkiyədən asılılığının artmasının Azərbaycan üçün təhlükəsi yoxdur.

Türkiyə-Ermənistan sərhədinin açılması və iki ölkə arasında iqtisadi münasibətlərinin qurulmasının Zəngəzur dəhlizinin açılmasına təsiri ola bilərmi? Bu Ermənistan hakimiyyətinin mövqeyindən asılıdır. Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Rusiyanın siyasi təsirindən qurtulmaq ve regional əməkdaşlığa üstünlük vermək istəyirsə, Türkiyədən sonra Azərbaycanla da danışıqları intensivləşdirməli, Zəngəzur dəhlizinin açılması və sülh sazişinin imzalanmasını sürətləndirməlidir. Zəngəzur dəhilizindən qarşılıqlı istifadə Azərbaycanla yanaşı Ermənistan üçün də faydalı olacaq. Ancaq Nikol Paşinyanın bu varianta üstünlük verməsi üçün ilk növbədə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıması şərtdir. O buna hazır deyilsə, bütün digər məsələlər yarımçıq qalacaq.

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın məntiqinə görə, rəsmi İrəvan Rusiya və Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının müşahidəçilərinə ona görə Azərbaycanla təmas xəttində yerləşməyə razılaşmayıb ki, 1) ABŞ və Avropa İttifaqı ilə münasibətlərinə xələl gəlməsin; 2) Qərb Ermənistanın Rusiya ilə birgə təmas xəttində Azərbaycana qarşı təxribat yaradacağı ittihamıyla üzləşməsin.

Paşinyannın bu açıqlaması onun Rusiyanın maraq dairəsindən uzaqlaşması anlamına gəlir. O bu açıqlamadan bir neçə həftə əvvəl “Ukraynada müharibə aparan Rusiyanın Ermənistanda hərbi varlığı (oxu: hərbi bazalarının varlığı) Ermənistan üçün təhdiddir” cümləsini işlətmişdi. Paşinyanın bu tip açıqlamaları Kremlı açıq-aşkar qıcıqlandırır. Təsadüfi deyil ki, Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov ilk dəfə “Azərbaycan Ermənistanın işğal altında saxladığı torpaqlarını azad edib” cümləsini işlədib.

Paşinyan Azərbaycana qarşı mübarizədə Qərbin dəstəyini almaq üçün Rusiya ilə münasibətlərdə məsafə saxalamağa başlayıb. Paşinyan eyni məntiqlə İrandan da uzaq dayanmağa çalışmalıdır. Ukraynada işğalçı müharibə aparan Rusiya ilə ittifaq Qərbdə Ermənistanın imicinə zərbədirsə, sanksiya altında olan teokratik İranla yaxınlıq da İrəvana Vaşinqton və Brüsellə münasibətlərdə problem yarada bilər. Bəlkə buna görədir ki, Ermənistan parlamentinin sədri Alen Simonyan İranın Ermənistanı dəstəkləməsinin ermənilərə olan böyük sevgidən irəli gəlmədiyini bildirib: “İran geosiyasi dəyişikliklərin qəbuledilməzliyini bəyan edəndə bunu, ilk növbədə, özü üçün edir. İran öz dövlət maraqlarından çıxış edərək silah satışını və daşınmasını həyata keçirir”.

Bu yeni etirafdır. Deməli, İranla ittifaq da Ermənistana yükdür. Tehran İrəvanın xarici siyasətini korrektə etməsinə qıcıqlanacaq. İçərisində fransalı müşahidəçilərin yer alacağı Avropa İttifaqı nümayəndə heyətinin Azərbaycanla təmas xətti ilə yanaşı İrana yaxın ərazidə yerləşməsi Tehranın maraqlarına ziddir. “Bölgə ölkələrinin münasibətlərindəki problemlərin həllində kənar ölkələr iştirak etməməlidirlər” – bu iranlı rəsmilərin, diplomatların, din xadimlərinin və generallarının təkrarən söylədiyi açıqlamadır. İrəvan Tehranın bu yanaşmasına zidd olaraq İrana qarşı sanksiyaların sərtləşdirilməsində yer alan Fransanı bölgəyə gətirir.

İrəvanda bir neçə gün əvvəl Ermənistan-Rusiya münasibətlərinə dair dəyirmi masa keçirildi, budəfə isə Ermənistan-İran münasibətlərinə dair müzakirələr təşkil edilib. Birinci dəyirmi masada erməni ekspertlər Rusiyanın siyasətindən narazılıqlarını ifadə edir, Moskvanın Ermənistanı lazım qədər müdafiə etmədiyini bildirirdilər. İranla bağlı dəyirmi masadan isə erməni ekspertləri razı qalıblar.
Çünki dəyirmi masada İranın Ermənistandakı səfiri Abbas Badahşan Zahuri ermənilərin eşitmək istədiklərini deyib.

Birincisi, səfir deyib ki, İran və Ermənistan Zəngəzur dəhlizinin əleyhinədirlər. İranlı diplomat bu sözləriylə dəhlizin açılmamasının Ermənistanın da maraqlarına zidd olduğunu iddia edib. Halbuki, Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan eyni gündə açıqlama verib ki, Azərbaycana uzanan nəqliyyat yollarından istifadənin əleyhinə deyil, sadəcə bu dəhlizin statusu ətrafında fikir ayrılığı mövcuddur.

İkincisi, səfir deyib ki, sərhədlər dəyişdirilməməlidir. Yəni iranlı diplomat Azərbaycanın Ermənistanla təmas xəttində mövqelərinin möhkənlənməsindən Tehranın narazılığına işarə edib. Bəllidir ki, azərbaycanlı hərbçilər təmas xəttindəki yüksəklilərdən Ermənistanı İranla birləşdirən yollara nəzarət etmək imkanına malikdir. Azərbaycanın təmas xəttindən geri çəkilməsi Ermənistanla yanaşı İranın da imkanı xaricindədir.

Üçüncüsü, səfir deyib ki, yaxın müddətdə Ermənistanın Təbrizdə konsulluğu açılmalıdır. Tehran uzun illər Təbrizdə Azərbaycan konsulluğunun açılmasına icazə vermədi, xeyli ləngimədən sonra fəaliyyətə başladı, indi isə Azərbaycan şəhərində Ermənistan konsulluğunun açılmasını sürətləndirmək istəyir. Rəsmi İrəvanın Azərbaycan şəhərində Ermənistan konsulluğunun onlar üçün faydalı olacağını hesablamasına ehtiyac var.

Ermənistan, İran və ya Rusiya Türkiyədəki zəlzələdən istifadə edib Azərbaycana qarşı hansısa təxribat törədə bilərlərmi?

Bu sual ona görə aktuallaşıb ki, Ermənistanda bir neçə axmaq “Türkiyədəki ağır vəziyyətdən istifadə edərək Azərbaycanın mövqelərinə hücum edək” fikrini səsləndirib. Yaramazlar anlamırlar ki, Azərbaycan Ermənistanı təkbaşına da cəzalandıra bilər. Digər tərəfdən Azərbaycana Rusiya və ya İran istiqamətindən hər hansı təhlükə yaranarsa, Türkiyə ordusu mövcud çətinliklərə rəğmən, seyrçi qalmayacaq. Türkiyədə ağır fəsadları olan zəlzələ baş versə də ordu yerindədir. Bunu Rusya və İranda anlamamış deyillər, bir neçə erməni isə “xəyallarından” çıxış edir. Türkiyədə zəlzələdən bir neçə saat sonra Azərbaycan ordusunun Kəlbəcər istiqamətində hərbi təlimləri keçirildi. Bu təxribat barədə düşünənlərə mesaj idi ki, bizi sınamağı ağıllarından keçirməsinlər.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski müharibə başlayandan sonra ikinci dəfə ölkə hüdudlarını tərk edib. Birinci dəfə o ABŞ-a səfər edərək bu ölkənin prezidenti Co Baydenlə görüşdü, Konqresdə alovlu nitq söylədi. Zelenski bu dəfə Londona gedib, baş nazir Rişi Sunakla görüşüb və Böyük Britaniya parlamentində çıxış edib. Ukrayna prezidentinin Böyük Britaniyanı seçməsi təsadüfi deyil

Zelenski Vaşinton və Londona səfərlərə ona görə üstünlük verib ki, Ukraynaya əsas hərbi yardım bu iki ölkədən gəlir. Zelenski çıxışında ingilislərə minnətdar olmaqla yanaşı, hərbi yardımın artırılması xahişini təkrarladı. Həqiqətən cəbhə bölgəsində vəziyyət ağırdır, Rusiya genişmiqyaslı yeni hücuma hazırlaşır. Bu hücumun qarşısını almaq və əks-hücuma keçmək üçün Ukraynanın daha çox hərbi texnikaya – tanklara, təyyarələrə və artilleriya qurğularına ehtiyacı var.

Спецпредставитель Евросоюза на Южном Кавказе Тойво Клаар заявил в интервью грузинскому телеканалу, что Евросоюз поддерживает посредничество Тбилиси в переговорах между Ереваном и Баку. Рассуждения представителя Евросоюза вполне логичны: «С точки зрения географии Грузия очень удобна, сюда можно быстро и легко добраться из соседних стран. Кроме того, логично, что три страны, расположенные в одном месте - Южном Кавказе - в одном и том же месте, например, транспорт, энергетика, охрана окружающей среды и т.д. следует попытаться найти возможности для сотрудничества на местах».

Президент Азербайджана Ильхам Алиев выступает за посредничество Тбилиси и выразил эту позицию грузинским официальным лицам. Нет информации о Николе Пашиняне, премьер-министре Армении. Тбилиси давно ждал от него ответа. Встреча в Тбилиси, у которой больше интересов в мире и сотрудничестве, чем у Москвы и Брюсселя, выгодна всем. Азербайджан и Армения могут создать постоянную рабочую комиссию для переговоров, а Тбилиси может быть выбран местом постоянного обсуждения этой группы. Брюссель и Вашингтон также поддерживают посредничество Тбилиси. Кремлю это не понравится, но Москва не сможет воспрепятствовать посредничеству Грузии после того, как Баку и Ереван встанут на сторону Тбилиси.

Sentyabr ayında Ruben Vardanyanı Qarabağa göndərən Moskva onun geri qaytarılıb-qaytarılmamasına da qərar verəcək. Vardanyan müstəqil fiqur deyil, Rusiya xüsusi xidmət strukturları onun Rusiyadakı maliyyə vəsaitlərinə və daşınmaz əmlakına nəzarət edirlər. Onu Rusiya vətəndaşlığından məhrum etdikləri kimi, lazım bildikləri halda vətəndaşlığa bərpa edə də bilərlər. Ruben Vardanyanın hazırda Moskvada olduğu bildirilir, məsləhətləşirlər. Əgər Vardanyanı yenidən Laçın yolu ilə Rusiya hərbi kontingentinin nəqliyyat vasitələrində gizli şəkildə Xankəndinə göndərsələr, demək bu separatçı aranı qatmaq üçün Moskvaya hələ Azərbaycan ərazisində lazımdır.

Вновь увеличилось количество «теорий заговора» относительно землетрясения. Одна из «версий» заключается в том, что землетрясение в Турции было создано военным кораблем ВМС США, стоявшим на якоре в Стамбуле 3 февраля, который якобы имеет специальную технологию, создающую землетрясения.

Специалисты по землетрясениям отвергают эту версию. Один из ученых сказал, что потребуются сотни тысяч атомных бомб, сброшенных на японский город Хиросима во время Второй мировой войны, чтобы вызвать землетрясение магнитудой 7. В мире нет энергии для создания искусственных землетрясений. Землетрясения происходят на сотни километров в глубину.

США считаются самой могущественной страной в мире. Однако даже мировая сверхдержава не может искусственно создать землетрясение или цунами. Если бы у Америки была такая мощь, она бы сначала развалила Россию, которая вела агрессивную войну против Украины. Вместо обвинений в том, что «землетрясения — дело Америки», нам следует подумать о строительстве сейсмостойких зданий и укреплении других зданий. Более сильные землетрясения случаются в Японии, но здания не огорожены, потому что в этой стране используются сейсмостойкие технологии. Однако, как и Япония, страна пострадала от цунами, а атомная электростанция Фукусима на побережье была повреждена. АЭС «Аккую» строится по российской технологии в районе, где произошло землетрясение в Турции. Главный вопрос – обеспечить устойчивость этой станции к сильнейшему землетрясению и цунами.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin Ukraynaya qarşı işğalçı müharibənin başlandığı tarix olan 24 fevrala qədər genişmiqyaslı hücuma hazırlaşır. Putin 24 fevral tarixinə qədər müharibədə dönüş yaratmağa çalışır. Çünki Putin anlayır ki, onu dəstəkləyən rusların müharibənin uzanmasından narazılıqları artır.

24 fevraldan sonra müharibənin ikinci ili başlacaq və rusların “müharibə nə zaman bitəcək” sualı getdikcə aktuallaşacaq. Putinin tələsməsinin bir başqa səbəbi də var. Putin fevralına sonuna qədər müharibədə həm də ona görə dönüş yaratmaq istəyir ki, Qərb ölkələrinin Ukraynaya vəd etdikləri hərbi texnika və tanklar müharibə zonasına çatdırıla bilməsin. Çünki Ukrayna Qərb ölkələrindən yüzlərlə tank və uzaq mənzilli raketlər, o cümlədən artileriya qurğuları əldə  edərsə, müharibənin gedişini öz xeyrinə dəyişə bilər. Kreml Qərbi qabaqlamaq istəyir. İndiki halda Rusiya Ukraynada işğal ərazisini genişləndirmək məqsədilə 500 minlik qoşun toplayıb.

Vəziyyətin mürəkkəb olduğunu Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski və müdafiə naziri Oleksiy Resnikov da etiraf ediblər. Rusiyanın yeni hücumu Ukraynaya yeni bəlalar gətirəcək. Rusiya ordusu yalnız Ukrayna ordusu ilə savaşmır, daxil olduğu ərazilərdə qətliamlar törədir. Buçada aşkarlanan kütləvi məzarlıqlar buna sübutdur. Rusiya ordusunun ön sıralarında həbsxanadan azad edilmiş məhbuslar yer alıb. Belələri üçün insan həyatı heçdir, qarşılarına çıxan mülki insanları öldürməyə hazırdılar.

Qərb ölkələri yenə ləng tərpənirlər. Qərb ölkələri içərisində elələri də var ki, Kiyevə hərbi yardım vədi vermələrinə baxmayaraq, Ukraynanın məğlubiyyətini gözləyirlər. Belə dövlətlərin məqsədi Rusiya ilə keçmiş əlaqələri bərpa etməkdir.

İranda zəlzələ baş verdi, qonşu ölkələr – Azərbaycan və Türkiyə yardım təklifi etdilər. Tehran imtina etdi. Halbuki, zəlzələ nəticəsində soyuq havada evsiz və ərzaqsız qalanlar mövcuddur ki, onların yardıma ehtiyacları var. Türkiyədə zəlzələ baş verib, onlarla ölkə, o cümlədən Azərbaycan yardıma tələsib. Türkiyə ilə İranın fərqlərindən biri də budur. İran Türkiyədən kasıb ölkədir və kənar yardıma daha çox ehtiyacı var. Türkiyə isə dünyaya açıq ölkədir, hətta keçmişdə münasibətləri gərgin olan dövlətlərin yardım təklifinə müsbət cavab verib. Çünki zəlzələ bəşəri bir bəladır və dövlətlər, millətlər bir-birlərinə kömək etməlidirlər, sabah başqa ölkədə zəlzələ baş versə, Türkiyə həmin ölkəyə köməyə tələsəcək. Bu bəşəri yanaşma İrandakı rejimə yaddır. Bu İranın qapalı ölkə olmasından xəbər verir.