"Gerçek müzakereler" mümkün mü?

Eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger, "CBS News" kanalına verdiği röportajda, Ukrayna ile Rusya arasında "gerçek müzakerelerin" yıl sonuna kadar mümkün olduğunu söyledi. Ama arabulucu kim olacak? Kissinger Çin'i önerdi.

Kissinger, Pekin'in arabulucu olabileceğini söylerken neyi kastediyordu? Pekin'in son zamanlarda artan rolü bunu gösteriyor gibi görünüyor. Pekin, İran ile Suudi Arabistan arasındaki uzlaşmada ana arabulucu oldu. Pekin, Rusya ile Ukrayna arasında arabuluculuk yapmak istiyor. Ancak bunun hiçbir temeli yoktur. Pekin, Moskova ile stratejik ortaklığını güçlendirirken Kiev ile mesafesini koruyor. Pekin'in Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü desteklediği doğru ama işgali kınamıyor ve Ukrayna'ya toprakların geri verilmesi ihtiyacından bahsetmiyor. Bu olmadan barışı sağlamak imkansızdır.

Kissinger'ın Çin ile ilgili olumlu açıklamasına rağmen Washington ve Brüksel, Çin'in Ukrayna ile Rusya arasında arabuluculuk yapmasını kabul etmiyor. Washington ve Brüksel, Ukrayna'nın ana destekçileridir. Kiev, bu iki merkezin görüşlerini dikkate almak zorunda. Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy, Çinli lider Xi Jinping ile yaptığı telefon görüşmesinde, Çin'in Rusya'ya silah ve askeri teçhizat satmayacağı sonucuna vardı. Ancak Washington ve Brüksel, Pekin'in bu sözünü yerine getireceğine pek inanmıyor.

Bu arada Avrupa Birliği, Çin'e yaptırım uygulamaya hazırlanıyor. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Wang Wenbin, Avrupa Birliği'nin Çinli şirketlere yaptırım uygulaması halinde Pekin'in çıkarlarını koruyacağını söyledi. Bu, Pekin'in Avrupa Birliği ülkelerine yönelik yaptırımları da kabul edeceği anlamına geliyor.

Pekin, ABD ve Çin liderlerinin Bali'de elde ettiği olumlu ivmeyi Washington'un kırdığına inanıyor. Çin Dışişleri Bakanı Xing Gan, ABD'nin bu ülkedeki Büyükelçisi Nicholas Burns ile yaptığı görüşmede bunu söyledi. Kasım 2020'de Çin lideri Xi Jinping ve ABD Başkanı Joseph Biden, G-20 zirvesi çerçevesinde Endonezya'nın Bali adasında başarılı görüşmeler gerçekleştirdi. Pekin, bu görüşmelerden sonra ilişkilerin normale döneceğini umuyordu. Olmadı. Pekin, Biden'ın eski Başkan Donald Trump'ın siyasetine geri döndüğüne inanıyor. Çin ile ilişkilerin en gergin dönemi Donald Trump'ın başkanlığına denk geldi.

Pekin'in Washington ile ilişkilerini normalleştirmesi zor olacak. Pekin, Avrupa-Çin ilişkilerinde aynı durumdan kaçınmaya çalışıyor. Ancak bu Pekin'in isteklerine bağlı değil. Brüksel, Çin için yeni bir strateji hazırlıyor. "Financial Times" gazetesinde yayınlanan bir makalede, Avrupa Birliği'nin Rusya'ya elektronik ekipman tedarik eden yedi Çinli şirkete yaptırım uygulayabileceği yazılıyor. Yayına göre mikroçip, yarı iletken ve diğer elektronik ürünler üreten firmalara kısıtlama getirilebilir. Bunlar Avrupa Birliği'nin Çin politikasını sıkılaştırmasının önünü açacak.

"Atlas" Araştırma Merkezi