Pekin'in "yumuşak gücü" nasıl oluştu?

Çin ve ABD doğrudan savaşıyor ve her ikisinin çıkarları farklı ülkelerde çatışıyor. Libya'daki Kaddafi rejiminin ABD müttefikleri aracılığıyla devrilmesinin ardından Çinli petrol şirketleri bu ülkedeki yatırımlarının yaklaşık 50 milyar dolarını kaybetti. Veya Yemen'de iç savaş çıktığında Çin, savaş gemilerini vatandaşlarını tahliye etmek için kullandı. Yani Çin, yatırım yaptığı ülkelerde istikrarsız bir durumla karşılaştığında mali kayıplarla da karşı karşıya kalıyor. Pekin'de, Washington'ın çeşitli ülkelerde kasıtlı olarak Çin için sorun yarattığına inanıyorlar.

Çin'in bir sonraki dev projesi "Büyük İpek Yolu". Düzinelerce ülke bu ulaşım projesine katılmak istiyor. Çin, ürünlerini bu nakliye yolu üzerinden Avrupa pazarlarına ulaştıracak. Ulaşım güzergahı üzerindeki herhangi bir ülkede istikrarsız bir durum ortaya çıkarsa, bu Çin'in çıkarlarını olumsuz etkileyecektir. Çinli şirketler bazen çalıştıkları ülkede güvenlik sorunları yaşıyor. Örneğin Pakistan'da China Gezhouba Group Company Limited'in mühendislerini taşıyan bir konvoy havaya uçuruldu. Orta Asya ülkelerinde de yerel işçilerle Çinliler arasında zaman zaman gerginlikler yaşanıyor. Bu nedenle Pekin, yatırımlarını ve farklı ülkelerde çalışan çalışanlarını korumak için planlar hazırlıyor.

Çin'de askeri hazırlıklar genişledi. Pekin, bu alanda partner ülkelerle işbirliğine önem veriyor. Örneğin 107 ülkeden yaklaşık 6.000 asker Çin'in askeri merkezlerinde eğitim gördü. Çin, arkadaş sayısını artırmaya çalışıyor. Çin'de eğitim gören yabancı askeri personelden 8'i savunma bakanı olarak atandı.

Pekin'in kullandığı "yumuşak güç", ona daha fazla arkadaş kazandırmak için hesaplanıyor. Çin, ihtiyacı olan yer altı kaynaklarını farklı ülkelerde işletmekle ilgileniyor. Pekin önce o ülkeye mali destek sağlıyor, ardından yatırımları çekiyor ve üçüncü aşamada askeri işbirliği olanaklarını değerlendiriyor. Örneğin Çin, Afrika'da petrol zengini bir ülke olan Nijerya ile çeşitli alanlarda işbirliğini genişletti. Nijeryalı askerler, Çin askeri merkezlerindeki kurslara katılıyor. Çin, Nijerya ordusunu terörle mücadele operasyonları yürütmesi için eğitiyor. Bu, Nijerya ordusunun Çin'in bu ülkedeki yatırımlarını ve girişimlerini koruyabilmesi için Pekin için önemlidir. Çin, Orta Asya ülkeleriyle de aynı temelde işbirliği yapmaya çalışıyor. Orta Asya ülkeleri Çin ile ekonomik ilişkilere önem verse de Pekin askeri işbirliğinde temkinli bir pozisyonu tercih ediyor. Orta Asya ülkelerinin askeri personeli, Türkiye'deki askeri merkezlerde eğitim almakla ilgileniyor.

"Atlas" Araştırma Merkezi