Рубрика: Раскрытие информации

İllər uzunu bizdən tələb edirdilər ki, Qarabağ separatçılarıyla birbaşa dialoqa başlayaq. Mövqeyimiz beləydi ki, torpaqlarımızı Ermənistan işğal edib, danışıqlar ancaq İrəvanla aparıla bilər və Minsk Qrupu formatında bu proses aparılırdı. İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Ermənistanla Qarabağ mövzusunun müzakirəsi dayandırıldı. Çünki Qarabağ daxili məsələmizdir, bunu bir başqasyıla müzakirə etmək doğru deyil. Müharibədən sonra Qarabağın erməni icmasının nümayəndələriylə bir neçə dəfə görüş olub. İndi erməni icmasının nümayəndələri danışıqların davamı üçün Bakıya dəvət edilib. Nə qərar verəcəkləri maraqlıdır. İllər boyu deyirdilər ki, “rəsmi Bakı bizimlə birbaşa dialoq aparsın”. Bu da dialoq, daha bəhanələri qalmayıb. Erməni icmasının nümayənədələriylə Qarabağda – Laçının ətrafında və Xocalıda təmas olub, indi növbə paytaxt Bakınındır.

Ermənistan saytları xəbər yayıblar ki, “Azərbaycan Ermənistandan Qarabağa ötürülən qazı yenə kəsib”. Bu məsələyə birdəfəlik son qoymaq lazımdır. Ermənistandan Qarabağa çəkilən boru xətti də, ötürülən qaz da Azərbaycan qanunlarına, o cümlədən beynəlxalq hüquqa ziddir. Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin bu səpgidə bəyanat yaymasına ehtiyac var ki, kimsə bizi ittiham etməsin. Boru xətti işğal dövründə çəkilib və Ermənistan Azərbaycanla razılaşdırmadan, heç bir saziş imzalamadan ərazimizə qaz ötürür. Azərbaycanda qaz mərkəzləşdirilmiş şəkildə paylaşdırılır, Qarabağın ermənilərinə anlatmalıyıq ki, qazın istifadəsini Azərbaycan qanunlarına uyğunlaşdırmaq lazımdır, əks halda Ermənistandan qanunsuz qaz ala bilməyəcəklər. Bu deyilənlər Ermənistandan Qarabağa ötürülən digər qanunsuz kommunikasiya xətlərinə də aiddir.

ABŞ Dövlət Departamentinin Qafqaz danışıqları üzrə baş müşaviri Lui Bono martın 6-da Bakıda prezident İlham Əliyevlə görüşdükdən sonra İrəvana gedib Nikol Paşinyanla fikir mübadiləsi apardı. Adətən bölgəyə gəliş iki ölkəyə səfərlə yekunlaşır. Ancaq amerikalı diplomat yenidən Bakıya qayıdaraq xarici işlər naziri Ceyhun Bayramovla görüşüb. Məsələ burasındadır ki, Bono martın 6-da Bakıda olanda Ceyhun Bayramov ölkədə yox idi. Fikrimcə, amerikalı diplomatın Bakıya qayıdışı yalnız Ceyhun Baryamovla görüşlə bağlı deyildi. Bono Bakıdan İrəvana və yenidən Bakıya geri qayıtmaqla iki ölkə arasında sülh sazişi üzərində danışıqları intensivləşdirmək istəyir. Digər tərəfdən Bononun bölgədə olduğu müddətdə Qarabağda toqquşma baş verib. Vaşinqton yeni müharibənin qarşısını da almağa çalışır.

Baş nazir Nikol Paşinyan hakimiyyətə gələn kimi Ermənistanın Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının erməni baş katibi Yuri Xaçaturov haqqında cinayət işi açdı və təşkilat rəhbərsiz qaldı. Bu hadisə Kremlin ciddi narazılığına səbəb oldu, çünki başsız qalan təşkilatın fəaliyyəti bir müddət iflic oldu və bu Qərblə mübarizə aparan Rusiya üçün imic zərbəsi idi. Paşinyan İkinci Qarabağ müharibəsində sonra təşkilatın ünvanına tənqidlərini artırdı, KTMT-nin Ermənistanı müdafiə etmədiyini bildirdi. Paşinyan bugünlərdə Berlindəki çıxışında təşkilatı sabun köyünə bənzətdi. İrəvan təşkilatın bu il Ermənistanda nəzərdə tutulan təlimlərindən imtina edib. Paşinyan təşkilata növbəti zərbəsini vurub. Ermənistan Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının baş katibinin müavini kvotasından imtina edib. Qaldı bircə addım – KTMT üzvülüyünü tərk etmək. Hadisələr buna doğru gedir.

В ноябре прошлого года я писал, что гражданам Азербайджана следует отложить визиты в Иран в этот деликатный момент. Когда я это писал, посольство Азербайджана в Иране еще не подвергалось нападению. Отношения между двумя странами более напряженные, чем в прошлом году. Таинственное исчезновение гражданина Азербайджана в Иране вновь сделало эту тему актуальной. Хотя сухопутная граница закрыта, самолеты летают, есть информация и о тех, кто идет в Иран через Грузию. Уличные марши и акции протеста, начавшиеся в сентябре, продолжаются в Иране. Режим в Иране ищет «иностранные улики» в происходящем и арестовывает любого подозреваемого гражданина иностранного государства. В этом смысле МИДу Азербайджана необходимо еще раз обратиться к гражданам об опасности посещения Ирана.

Главный советник Госдепартамента США по переговорам на Кавказе Луис Боно завершил свой визит в регион, встретившись с президентом Ильхамом Алиевым в Баку и премьер-министром Николом Пашиняном в Ереване и обменявшись мнениями. По окончании встреч Боно выразил мнение, что «мы хотим, чтобы Азербайджан и Армения сами подготовили текст мирного договора». Боно считает, что положительный результат будет достигнут в результате прямого диалога: «Потому что любой долгосрочный, устойчивый и сбалансированный мир возможен только при усилиях обеих сторон».

Вашингтон, говоря языком Боно, предложил расширить диалог между Баку и Ереваном без посредников. На данный момент есть 3 посредника. Это Москва, Брюссель и Вашингтон. Переговоры идут уже два года в разных форматах, но результата нет. Новейшая история показывает, что прямые переговоры не приводили к краткосрочным и долгосрочным решениям различных конфликтов. В большинстве случаев беспристрастные посредники играют важную роль в разрешении конфликтов. Например, напряженность между Сербией и Косово продолжается годами. Прямые контакты не увенчались успехом. Между этими двумя есть два основных посредника – Вашингтон и Брюссель. В настоящее время и Косово, и Сербия находятся на грани согласия с планом урегулирования ЕС. Если будет мир, они оба станут членами Европейского Союза.

Тем не менее, американский дипломат не видит никакого вреда в прямом диалоге между Азербайджаном и Арменией. Обе стороны могут сформировать постоянную рабочую группу, и эта группа может постоянно обсуждать различные вопросы в Тбилиси. Это может положительно сказаться на общем результате.

Avropa İttifaqının Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi Toivo Klaar “APA” agentliyinə müsahibəsində xeyli mətləbə toxunub, onlardan ikisini vurğulamaq zəruridir.

Birincisi, Avropa İttifaqının təmsilçisi Laçın yolunda nələrin daşınması ilə bağlı şəffaflığın təmin olunması ideyasının tamamilə legitim olduğunu bildirib: “Biz Laçın yolundan gərginliyi daha da artıran məhsulların daşınmasını, hər hansı hərbi və ya qeyri-qanuni məqsədlər üçün istifadə olunmasını istəmirik. Şəffaflıq tamamilə qanunidir”. ABŞ Dövlət Departamentinin Qafqaz danışıqları üzrə baş müşaviri Lui Bono da Bakıda İlham Əliyevdən görüşdən sonra təxminən eyni fikri söyləmişdi. Başqa sözlə Azərbaycanın Laçın yolunda nəzarət-buraxılış postunun yaradılmasına Brüssel və Vaşinqton etiraz etmir, bunu Azərbaycanın təbii hüququ sayır.

İkincisi, Avropa İttifaqının təmsilçisi “Qafqazdakı proseslə bağlı Rusiya rəsmiləri ilə təmasınız varmı” sualına müsbət cavab verib: “Mənim bir neçə həftə əvvəl Rusiyanın nazir müavini Qaluzinlə telefon danışığım olub, Rusiyanın xüsusi nümayəndəsi İqor Xovayevlə də görüşmüşəm, hətta 2022-ci ilin sentyabrında Moskvada olmuşam, bu barədə də müzakirələr aparmışam. Yəni təmaslar var”.

Klaarın bu cavabı niyə diqqəti çəkib? Çünki Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov və onun danışmanı Mariya Zaxarova dayanmadan “Avropa İttifaqı Cənubi Qafqazda müəammalı fəaliyyətlə məşğuldur”, “Brüssel bölgədə Rusiyanı sıxışdırmaq istəyir” kimi fikirlər səsləndirirlər. Halbuki, Klaarın sözlərindən anlaşılır ki, Avropa İttifaqı Ukraynaya qarşı işğalçı müharibə aparmasına görə Rusiyaya qarşı sərt sanksiyalar tətbiq etməsinə baxmayaraq, Azərbaycan-Ermənistan arasında vasitəçiliyi ilə bağlı Moskvanı mütəmadi məlumatıandırır. Lavrov və Zaxarova isə bu vaxta qədər Brüsselin bu məsələylə bağlı onlarla təmaslarına dair bir cümlə işlətməyiblər.