Kategori: Analizler

Rusya ortaklar listesinden çıkarıldı

Kremlin'in Ukrayna'ya yönelik saldırı savaşı, birçok ülkeyi Rusya ile ortaklık yapmaktan uzaklaştırdı. Bu ülkelerden biri de Japonya. Tokyo artık Moskova'yı bir ortak olarak görmüyor. Bununla birlikte, eski Japonya Başbakanı Shinzo Abe altında, Rusya ile ortaklık Tokyo'nun en önemli dış politika önceliklerinden biriydi. Ancak Kırım'ın ilhakı ve Ukrayna'ya yönelik saldırı savaşından sonra Tokyo'nun konumu değişti.
Japonya'nın benimsediği yeni ulusal güvenlik stratejisinde Rusya, ortak ülkeler listesinden çıkarıldı. "Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlık savaşı, hukukun açık bir ihlalidir. Bu politika uluslararası düzene ciddi bir darbedir" - bu cümle yeni ulusal güvenlik stratejisine dahil edildi. Kuril Adaları'na ilişkin belirsiz durumun devam etmesi Tokyo-Moskova ilişkilerine de olumsuz yansıdı. Rusya'nın yeni Anayasasında arazi imtiyazları yasaklanmıştır. Bu, Rusya'nın gelecekteki başkanlarının Kuril Adaları'nı Japonya'ya iade etmeyeceği anlamına geliyor. Bu nedenle Japonya, Rusya ile barış anlaşması imzalayamayacak. Japonya Başbakanı Fumio Kisida 2 Aralık'ta yaptığı açıklamada mevcut durumu doğruladı: "Japonya-Rusya ilişkileri gergin. Bu durumda iki ülke arasında barış anlaşması imzalanması için müzakere ihtimalini görmüyorum." İlişkilerdeki gerilim, Rus yetkililerin Tokyo'ya yönelik sert açıklamalarından da kaynaklandı. Örneğin Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dimitri Medvedev 11 Aralık'ta yaptığı açıklamada Japonya'yı Batı ülkeleri gibi "Nazizme boyun eğen" bir ülke olarak değerlendirmişti.
Bununla birlikte, ulusal güvenlik stratejisinde Çin, Japonya için ana tehlike kaynağı olarak gösterilmektedir. Stratejide Rusya ile birlikte Çin'in politikası da uluslararası düzene tehdit olarak değerlendiriliyor. Japonya kıyılarının Çin'e yakın bölümünde savunma tahkimatları artırılacak. Tokyo, yeni nesil savaş uçaklarının üretimine başlayacak. Ayrıca Japonya, İngiltere ve İtalya ile birlikte 2035 yılına kadar insansız askeri uçak üretmeyi planlıyordu.
Japonya'nın yeni stratejisinde tehlikeli bir ülkeye karşı bir karşı saldırının önemi vurgulanıyor. Ancak İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Japonya askeri söylemden kaçındı. Washington'un yenilmiş Japonya üzerindeki askeri kontrolü güçlüydü. Şu anda Washington, Rusya, Çin ve Kuzey Kore tehdidi nedeniyle Tokyo'ya askeri harcamalarını artırmasını tavsiye ediyor.
Japonya milli gelirinin yüzde 2'sini askeri harcamalara ayıracak. Yine de Japonlar, bölgede askeri açıdan güçlü bir ülke olmayı planlamıyorlar. Asıl mesele, mevcut tehditlere yeterince cevap verebilecek bir ordu oluşturmaktır. Ulusal güvenlik stratejisinin yanı sıra Tokyo, savunma gücünü artırma planını da benimsedi.
"Atlas" Araştırma Merkezi

 

2023'te bizi neler bekliyor?

2023-ün gərgin il olacağını indidən söyləmək olar. Hadisələrin builki gedişatı göstərir ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında gərginlik gələn il də azalmayacaq, sülh sazişinin imzalanması ehtimalı yüksək deyil, Qarabağda erməni separatçılarına qarşı ünvanlı anti-terror əməliyyatları mümkündür, eyni ilə gələn il Rusiya ilə Ukrayna arasında razılaşma çətin görünür, müharibə davam edəcək, hər iki tərəfdən itkilər artacaq, qonşu İranda daxili qarşıdurma azalmayacaq, toqquşmalar fərqli formalar alacaq, Türkiyədə Cumhurbaşqanı və parlament seçkilərində hakim partiya ilə müxalifət arasında başabaş mübarizə gedəcək, Çinin Tayvanı nəzarət götürmək istəyi böyük dövlətləri üz-üzə qoyacaq. Bu sıraya Qərbin Rusiyaya qarşı yeni sanksiyalarını, enerji böhranını, dünyada artan inflyasiyanı və pandemiya ilə mübarizənin davamını aid etmək lazımdır. İnsan həyatı belədir. Yeni ilimiz mübarək!

 

 

Büyük Britanya'nın dostu ve düşmanı yoktur, sonsuz çıkarları vardır.

“Böyük Britaniyanın dostu və düşməni yoxdur, əbədi maraqları var” – bunu Böyük Britaniyanın böyükləri deyib. Böyük Britaniyanın Azərbaycanda iqtisadi maraqları olmasaydı, BP şirkətinin Xəzərdə böyük yatırımları və milyardlarla qazancı olmasaydı, bəlkə də bizim üçün Londonun Parisdən fərqi olmayacaqdı. London İkinci Qarabağ müharibəsində Fransa kimi mövqe sərgiləmədi. Ancaq nə baş verdi ki, London bu dəfə “əbədi maraqlarına” tərs addım atdı? Böyük Britaniyanın BMT Təhlükəsizlik Şurasındakı təmsilçisi eyni ilə digərləri kimi Azərbaycana “yolun açılmasıyla” bağlı çağırışa qoşuldu. Halbuki, Böyük Britaniyanın təmsilçisi balanslı mövqedən çıxış edə bilərdi. Etmədi. Görünür, Londondan təlimat belə imiş. Azərbaycanın Böyük Britaniyadakı səfiri kimdirsə, bu mövzuda ada rəsmiləri və diplomatlarıyla görüşlər keçirməli, Londonun mövqeyindəki dəyişikliyin səbəblərini öyrənməlidir. Böyük Britaniyanın BMT Təhlükəsizlik Şurasının 5 daimi üzvündən biri olması səbəbindən Londonun Azərbaycanla tərəfdaşlıqdan qopmamasına çalışmalıyıq.

 

Ermeni makamları görüşmeyi neden reddetti?

Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan xarici işlər nazirləri sabah Moskvada görüşməli idilər. Ermənistan hakimiyyəti bu görüşdən imtina edib. Bunun səbəbi nədir? Başda Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan olmaqla erməni rəsmilər Ermənistanı Qarabağla birləşdirən yolda baş verənlərə görə Rusiyanı ittiham etməyə başlayıblar. Bunların məntiqinə görə Rusiya hərbi kontingenti yolu zor gücünə açmalıdır. Azərbaycan vətəndaşlarının yolda etirazı 11-ci gündür davam edir və qarşıdurma yoxdur. Rusiya hərbçiləri etirazçılara qarşı zor tətbiq etsələr bu avtomatik Azərbaycan-Rusiya münasibətlərini gərginləşdirəcək. Rusiya Ukraynada apardığı işğalçı müharibə fonunda Azərbaycanla münasibətləri gərginləşdirməkdən çəkinir. Çünki sözdə də olsa Kreml Azərbaycanı “strateji tərəfdaş” adlandırır.
Ermənistan hakimiyyəti nazirlərin üçtərəfli görüşündən zəif tərəf görüntüsü yaratmamaq üçün imtina edib. Çünki erməni nazir görüşdə iştirak etsəydi belə bu Ermənistanla Qarabağı birləşdirən yolda heç bir dəyişikliyə səbəb olmayacaqdı. Azərbaycan bu və ya digər şəkildə yola nəzarətdən imtina etməyəcək. Ermənistan hakimiyyəti erməni cəmiyyətində tam nüfuzdan düşməmək üçün görüşdən imtinaya qərar verib. Bəs Ermənistan hakimiyyətinin indiki vəziyyətdə alternativi nədir? “Ermənistanla Qarabağı birləşdirən yolu BMT və ATƏT nəzarətə götürsün” – bu, Nikol Paşinyanın təklifidir. Bunun reallaşmayacağını özü də anlayır. Birincisi, buna Azərbaycan razılaşmaz, ikincisi, Rusiya öz hərbçilərini bölgəyə ona görə göndərməyib ki, BMT və ATƏT qüvvələri ilə bölüşsün. O biri tərəfdən ATƏT-in ümumiyyətlə hərbi kontingenti yoxdur.

Haklı olduğumuz halde bizi haksız bir duruma sürüklemek istiyorlar.

, , ,

BMT Təhlükəsizlik Şurasındakı müzakirələr və Qərb dövlətlərinin “yolun açılmasıyla” bağlı Azərbaycana çağırışları buna sübutdur. İzahlarımızı qulaqardına vurdular. Narahat olmağa dəyməz, qulaqlarını tıxayaraq bizi eşitmək istəməyənlər həmişə olacaq, sadəcə diplomatlarımız daha çox çalışsaydılar nəticə bizim üçün fərqli ola bilərdi.
Hadisələrin inkişafının bir neçə variantı var.
Birinci variant: Ermənistanla Qarabağı birləşdirən yolda etirazımız yataqlarda monitorinqə icazə verilən günə qədər sürəcək. Bu zaman müxtəlif ölkələrin Azərbaycana qarşı təzyiqləri davam edəcək. Ancaq bizi heç nəyə məcbur edə bilməzlər. Ermənistan 28 il BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsini yerinə yetirmədi və Qərb dövlətlərindən heç biri buna görə İrəvana təzyiq etmədi. BMT qətnamələri yerinə yetirilmədisə biz niyə bir qisim dövlətin “çağırışını” yerinə yetirməliyik?
İkinci variant: Hərbçilərimiz artıq Ermənistanla Qarabağı birləşdirən yolda yerləşiblər. Hansısa mərhələdə sivil etiraza fasilə versək belə nəticəni xeyrimizə dəyişmişik, azərbaycanlı hərbçilər yoldakı postda bölgəyə daxil olan və çıxan maşınları rahat şəkildə yoxlayacaqlar. Yoldan sivillər keçəcək, silah, sursat, mina və cinayətkarlar keçə bilməyəcək. Bundan sonra ermənilərin “yol bağlıdır” yalanı işləməyəcək. Yolu nəzarətə götürsək də, yataqların monitorinq məsələsi aktuallığını qoruyacaq.
Başqa variantlar da mümkündür. Əsas odur ki, yola enmişik və bölgəyə silah və mina daşıyan erməni separatçılar rahatlıqlarını itiriblər. Növbəti mərhələdə “yol bağlı deyil, nəzarət altındadır, sivillər və xəstələr istifadə edə bilərlər” tezisimizi sübutlarla, görüntülərlə beynəlxalq aləmə qəbul etdirməliyik.

 

Hakkımızda

"Atlas" Araştırma Merkezi, 2003 yılında bir grup siyasi uzman tarafından Bakü'de kuruldu. Merkezin başkanı siyasi analist Elkhan Şahinoğlu.

Tezgah

Giriş yapmak
Bugün
Umumi 251500
tr_TRTR